Nederlandse stem in Google TTS lijkt nu definitief.

Begin maart schreef ik een artikel over een nieuwe Nederlandse stem die door Google uitgeprobeerd en die je, als je geluk had, te pakken kon krijgen. Deze stem lijkt sinds de laatste update van Google TTS van 22 mmei definitief geïntroduceerd.

Hoe te activeren?

Nadat google tts is bijgewerkt tot de versie van 22 mei, ga je naar instellingen -> taal en invoer -> opties voor tekst naar spraak uitvoer. Als Google TTS Engine nog niet als voorkeurs engine is ingesteld, selecteer je deze. Vervolgens activeer je engine instellingen en zul je als één van de eerste opties "taal" gevolgd door de huidige default tegenkomen. Als je deze activeert, komt de lijst met beschikbare talen, waar ook Nederlands bij zit. Zodra je deze optie hebt geactiveerd, zal de uitvoer veranderen in de online Nederlandse stem waar ik het begin maart al over had. Heb je een wifi verbinding actief, dan zullen meteen de stemgegevens worden gedownload, zodat je de stem ook kunt gebruiken als de 3g/wifi verbinding weg valt. De kwaliteit van deze gedownloade stem is echter iets minder dan die van de online stem.

Kwaliteit

Ik vind de onlie stem echt heel goed. Natuurlijke stem, veel Engelse woorden, goede intonatie, kortom een prima stem. De offline versie levert vooral aan natuurlijkheid in. De klanken zijn ook hier nog steeds goed, maar de stem is robot-achtig. Het grootste probleem van de offline versie is het voorlezen van koppen en links. Dan komt er een soort onderaards gegrom uit de stem, waarvan ik niet snap wat dat r doet. De online versie heeft dit probleem niet.

Zou ik deze gaan gebruiken?

Ik denk dat ik de Nederlandse versie van Google TTS goed genoeg zou vinden voor dagelijks gebruik, zeker de online versie. Maar ook de huidige acapela stemmen bevallen me prima, ik hoop alleen dat acapela iets aan zijn woordenschat doet. Als de Nederlandse stemdata van Google TTS op nieuwe telefoons zou kunnen worden meegeleverd, zou dat perfect zijn voor de beginnende Nederlandse blinde Android gebruiker.

Een eerste blik op pointfinder (updated)

Pointfinder is een app die je helpt bij het terugvinden van een eerder gemarkeerde locatie. De app is deels self-voicing, maar ook talkback wordt ondersteund.
Omdat de app Engelstalig is, gaat hij eerst op zoek naar een Engelse stem, waarbij het niet uitmaakt uit welk Engelstalig gebied de stem komt. Het startscherm bestaat uit een lijst van eerder gemarkeerde punten, een veld waarin de nauwkeurigheid van de GPS wordt aangegeven, een instellingenknop, en tot slot een knop waarmee de huidige locatie kan worden opgeslagen.
Om met dat laatste te beginnen: dubbeltik op "save location", zoek het bewerkingsvak en schrijf een naam voor het punt op. Vervolgens click je op ok, en het punt is vastgelegd.
Als je nu later naar dit punt wilt navigeren, zoek je het in de lijst en dubbeltikt erop. Nnu verschijnt er een scherm met o.a. de co-ordinaten van het punt en twee knoppen: find en Navigate. Find gebruikt een soort compas om de weg te wijzen, terwijl navigate probeert google maps in te schakelen om je naar het punt te brengen.
Met de Navigate functie heb ik niet veel succes gehad, omdat maps maar bleef melden dat hij de gezochte punten niet op de kaart kon vinden. Find werkte daarentegen prima. Zodra je op find clickt, wordt het compas wakker en laat met een toon horen hoe je ten opzichte van de beoogde koers staat. Hoe lager de toon, hoe beter je gaat. Met regelmatige tussenpauzes wordt je verteld waar je bent, hoe ver het nog is naar het punt en hoeveel graden links of rechts het punt is. Is het aantal graden >90, dan is het punt achter je, anders voor. Hoe je vervolgens naar het punt gaat, in een rechte lijn of over de weg, laat het programma aan je eigen inzichten over.
Tegen de tijd dat je bestemming hebt bereikt, komen er wat pieptoontjes bij, en zegt pointfinder det je "in reach of" je bestemming bent. Heb je een opmerking niet verstaan, dan kun je op de speak knop tikken om pointfinder de informatie nogmaals te laten geven.
Ik heb het nog niet over de verschillende instellingen gehad, eigenlijk nog niet eens gekeken wat er ingesteld kan worden, dat komt in een update hoop ik. De basisfunctie werkt prima als je Engelse tekst voor lief neemt, en niet verwacht dat je ineens een volledige navigatie-app in handen hebt. 

Inmiddels heb ik een kortde demo gemaakt, die je kunt beluisteren door hier te clicken.

Zijn Nexussen nog automatisch de beste keuze?

Sinds de komst van Android 4.0 (ice cream sandwich) was de veiligste en waarschijnlijk ook beste keuze een Google Nexus toestel. Op deze telefoons stond een zo puur mogelijke versie van Android, waardoor de verbeterde toegankelijkheidsfuncties het best tot hun recht kwamen en er geen verstoring optrad door de alternatieve gebruikers-interfaces die diverse fabrikanten aan hun telefoons toevoegden. Toen Android 4.1 uitkwam, gold dit misschien nog wel sterker, omdat de verbeteringen in Jelly bean best groot waren en het relatief lang duurde voordat andere fabrikanten ook met toestellen op de markt kwamen met deze versie.

Sinds Android 4.2 is deze keuze wat minder vanzelfsprekend aan het worden. Voor een blinde gebruiker zijn de verschillen tussen 4.1 en 4.2 niet zo groot en ook 4.3 en 4.4 brengen geen baanbrekende verbeteringen die je noodzaken de nieuwste versie van Android te willen hebben. Dit betekent dat je ook veel plezier kunt beleven aan een toestel met Android 4.2 erop, zolang de schil van de fabrikant niet in de weg zit.

Het laatste jaar is er nog een ontwikkeling gaande die de keuze bemoeilijkt. Fabrikanten als Samsung voegen eigen toegankelijkheidsopties toe aan hun toestellen. Zo kocht mijn dochter vorig jaar een galaxy fame die voordat het eerste scherm werd getoond al vroeg of toegankelijkheidsopties moesten worden ingeschakeld. De Fame is weliswaar een 4.1 toestel, maar hij is prima te gebruiken voor iemand die een telefoon zoekt met spraak en vergroting. In de Galaxy note 3 trof ik een camera aan, die detecteert wanneer talkback is ingeschakeld en gesproken hulp biedt bij het maken van foto's. Samsung kondigde de galaxy core advance aan, een telefoon speciaal bedoeld voor mensen met een beperking. Bij deze telefoon zijn diverse hulpstukken leverbaar zoals een houder om de telefoon goed te positioneren voor een OCR scan, een hoesje met sensoren die zorgen dat de telefoon gaat trillen als je te dicht bij objecten komt, en nog één die me even is ontschoten.

In de nieuwe S5 zitten zo te zien dezelfd toegankelijkheidsfuncties als in de core advance en ook de note 3 heeft het grootste gedeelte ervan wel in huis, zodat je kunt zeggen dat Samsung Google aan het inhalen is waar het de toegankelijkheid van de telefoons betreft. Ik weet niet hoe het andere merken vergaat. Mocht iemand daar iets over kunnen zeggen dan graag.

Nu ook Nederlandse stem verborgen in Google TTS.

De standaard door Google meegeleverde spraak (google tts) ondersteunde tot nu toe geen Nederlands, vandaar de noodzaak voor stemmen als espeak en acapela.

Sinds dit weekend is er een nieuwe versie van Google tts (versie 3), die naast een serie HQ stemmen voor de ondersteunde talen, nu ook een verborgen Nederlandse stem heeft. Deze stem wordt niet gedownload, maar haalt zijn spraak van het internet (leuk voor de privacy-geïnteresseerden). Je hebt dus minstens een werkende 3G verbinding nodig als je onderstaande gaat proberen. Talkback werkt er verrassend goed mee, je moet alleen niet even je telefoon in vliegtuig modus zetten terwijl je hem gebruikt ;-),.

Ik kreeg het als volgt aan de praat:

1. check of google tts recent is geupdate, anders heeft het volgens mij geen zin.
2. Verander je spraak engine naar Google TTS.
   Je zult nu een dame krijgen met een zwaar Engels accent, deze bedoel ik niet ;-).
3. Verander de telefoontaal naar b.v. Engels.
   De jonge dame zal nu acceptabel Engels spreken, al blijven bij mij de back en home knop nog hun Nederlandse naam houden tot na een reboot.
4. Zet je telefoon weer op Nederlands en wacht af wat er gebeurt.
   Als alles zich gedraagt zoals bij mij, dan krijg je nu een nieuwe Nederlandse stem te horen, die wat mij betreft erg goed leest. Af en toe wat stacato, maar ze kent erg veel woorden, in elk geval van het soort die ik in mijn dagelijks leven tegenkom.

Zodra de internet verbinding weg alt, wordt de stem ook stil. Start je dan de telefoon opnieuw op, dan krijg je de Amerikaanse stem met sterk accent weer terug. Het kan dus geen kwaad om voor je het probeert, te weten hoe je de telefoon zonder stem-ondersteuning uitschakelt.

Camfind nu ook naar Android

Camfind, een programma dat al een tijdje populair is onder slechtziende iPhone gebruikers, is er nu ook voor Android. Het programma vertelt wat er op een foto staat die je zojuist hebt genomen, of uit de gallerij aanwijst. Dit kan een pak uit de voorraadlad zijn, maar ook een kledingsstuk, of een schilderij waarvan je je afvraagt wat het is.

Hoewel je zou denken dat deze app vooral voor slechtzienden en blinden is bedoeld, heeft de maker niet de moeite genomen de knoppen van de juiste labels te voorzien. Als de app gestart wordt, zijn er 3 knoppen, waarvan de middelste de foto maakt. Je moet er zelf voor zorgen dat de lens zo ver van het object is dat er iets zinnigs op de foto komt. De match die de app vindt wordt uigesproken en op het scherm verschijnt vervolgens een serie links mnaar matches op internet. Geef je de terug. knop, dan kom je weer in het menu met de 3 knoppen.

Het concept werkt ook op Android prima, er mag alleen wel iets aan de knoppen gedaan worden. Ik heb nog niet uitgebreid naar de menu-instelligen gekeken.

Navigatie: Guidedroid (walky talky take 2)

De afgelopen weken is er een nieuwe app in de google playstore verschenen, die niet zo nieuw is als hij lijkt. De app heet guide droid en samen met google maps zorgt hij voor een bruikbaar navigatiesysteem.

Voor wie met succes walky talky gebruikt, een app die al jaren in de playstore te vinden is, zie ik geen reden om guide droid te proberen. De apps lijken verdacht veel op elkaar, alleen crasht guide droid bij mij niet, waar walky talky dat regelmatig wel deed.

Als je de app start, wordt je gevraagd om een bestemming te kiezen. Deze kan in het tekstveld worden ingegeven met het standaard android toetsenbord. Als je daarna op 'go'clickt, wordt google maps gestart, die de route berekend en instructies zal geven over de te bewandelen weg. Ondertussen meldt guidedroid steeds waar je bent. Near 115 bellefleur, of Duiven als hij geen flauw idee heeft.

Wandelnavigatie met Google maps werkt nog steeds erg goed. Je wordt ruim van tevoren gewaarschuwd als je een afslag moet nemen. Ook gebruikt hij fietspaden waar mogelijk, of kent hij routes door een park. Het enige vreemde is dat hij zo'n weg in het park b.v. de naam geeft van de laatstgebruikte weg, dus als je rechtsaf vanaf de Golden delicious het park in moet, zegt hij: "sla rechtsaf in Golden Delicious". Als je aan deze onhebbelijkheid gewend bent, heb je er een prima navigatie app aan, en de extra informatie van guidedroid maakt dat je nog zekerder weet of je goed loopt.

Ook als je geen bestemming opgeeft, dus alleen maar guidedroid start, zal de app je bij elke verandering vertellen waar je volgens de ingebouwde GPS bent beland, zodat je de app ook zonder google maps kunt gebruiken.

Op mijn google Nexus heeft de app weinig, zeg maar geen opties. Maar op telefoons met een fysieke menu knop schijnen er opties te zijn zoals beïnvloeding van het spraaknivo, en een compas. Omdat ik deze opties nog niet werkend heb gezien, kan ik er weinig over melden ben ik bang. Mocht iemand er wel ervaring mee hebben, dan hoor ik dat graag.

Nieuwe versie van OVinfo nu ook met treintijden

De app OVinfo, die ik al een tijd gebruik om te weten of een bus vertraging heeft, of juist al is vertrokken, is onlangs ge-update naar versie 3. De meest in het oog springende verandering is dat wanneer je een station als vertrekpunt selecteert, er een extra tab met de naam trein wordt toegevoegd. Als je daarop dubbeltikt worden de treinen die van dit station vertrekken genoemd. Evenals met de bussen kan op een trein worden doorgeclickt om te zien langs welke stations de trein zal gaan.

In de releasenotes wordt vermeld dat er ook wat toegankelijkheidsverbeteringen zijn. Er wordt in elk geval keurig gemeld als de tweede tab, die met treininformatie beschikbaar komt. Ook wanneer je een vervoerder kiest, b.v. Veolia, dan wordt de paginakop keurig bijgewerkt.

Kortom: een prima app weer verbeterd.