Een eerste blik op Android Oreo en TalkBack

Op 21 augustus gaf Google Android O vrij aan het grote publiek, nou ja, groot, de versie is voorlopig eerst beschikbaar op sommige Nexus toestellen zoals de 5X en de Google Pixel telefoons. Tijd om te kijken wat deze versie de TalkBack gebruiker te bieden heeft.

eigen volumeregeling toegankelijkheids apps

De laatste jaren liftte TalkBack mee op de media volumeregelaar. Dus als je je muziek harder zette, ging het volume van TalkBack automatisch mee. Behalve dat dit vervelend was als je een zachte passage wilde beluisteren, waardoor TalkBack ineens ging schreeuwen, was dit ook lastig als je TalkBack juist niet kon verstaan omdat het achterliggende geluid te hard was. Vanaf Android Oreo kun je het volume van TalkBack onafhankelijk van het media volume regelen. Als TalkBack praat en je beweegt de volumeregelaar, dan pas je het toegankelijkheidsvolume aan i.p.v. een van de andere volumes (media, alarm of bellen). Mocht je, terwijl TalkBack praat, een ander volume willen aanpassen, dan kun je dit selecteren in het pop-up scherm dat verschijnt zodra je de volumeknop indrukt. Als je het belvolume wilt wijzigne heeft deze versie van Android de nijging om toch stiekem het toegankelijkheidsvolume aan te gaan passen, omdat, zodra je een volumeknop indrukt, TalkBack dit kenbaar wil maken en Android dan overschakelt op aanpassen van het toegankelijkheidsvolume.

Automatische taalherkenning in Google TTS

De Google TTS kan nu zelf herkennen welke taal een stuk tekst heeft. Vervolgens kan hij dan de stem voor die taal gebruiken om tekst uit te spreken. Dit werkt behoorlijk goed, dus b.v. in mijn twitter tijdlijn worden de Engelstalige tweets in het Engels voorgelezen, Af en toe denkt hij wel eens dat iets Duits of Spaans is terwijl het Nederlandse tekst is. Bij andere tts-en werkt deze taalwisseling nog niet, dus of het nu iets in Android O is, of in de Google TTS, is mij niet helemaal duidelijk.

Betere reactie op gebaren.

In mijn beleving reageert TalkBack nu veel beter op de complexere gebaren zoals beneden/recht voor het globale context menu. Waar ik vroeger moest bekennen dat mijn gebaren ook niet altijd herkend wrden, gaat dit in de nieuwe Android eigenlijk altijd goed.

Functie voor in- en uitschakelen toegankelijkheids service

Recente versies van TalkBack hadden de mogelijkheid om TB aan- en uit te zetten door de beide volumeknoppen tegelijk in te drukken. Deze functie is nu vervallen en vervangen dor een meer algemene functie, waarmee een toegankelijkheidsservice naar eigen keuze kan worden geactiveerd/gedeactiveerd. Welke service je wilt bedienen met de volumeknoppen, stel je in in instellingen->toegankelijkheid.

Wat nog meer?

• Opstarttijd flink verkort. Mijn Nexus 5X start nu in 16 seconden op, was ongeveer 40.
Instellingen app is weer eens flink over de kop gehaald, andere indeling, maar b.v. ook meer informatie in het batterij gedeelte.

Dubbeltikken en alt+enter doen nu hetzelfde. In eerdere Android versies was dit niet zo, zodat sommige acties die wel via dubbeltikken werkten, niet via alt+enter te bedienen waren. Dit betekent o.a. dat het selecteren van berichten in de voorlaatste versie van Aquamil niet werkt, en dat in de laatste versie van de daisylezer app het selecteren van een boek om te lezen lastig is geworden. In Aquamil is dit probleem inmiddels opgelost, en ook voor de daisylezer zal dit ongetwijfeld gebeuren.

Caller ID lijkt terug. Wie er belt was sinds de laatste versies van TalkBack niet meer te horen, maar nu dus weer wel. Ik heb alleen de indruk dat TalkBack soms vergeet dit uit te spreken, dus of de functie echt helemaal terug is, weet ik niet zeker.

Nieuwe Android O functies

Of nieuwe Android O funcnties zoals Smart tekst selection goed toegankelijk zijn met TalkBack, is mij nog niet duidelijk

AutoTTS wisselt automatisch van taal als de tekst dat vereist.

Eén van de functies die nog steeds ontbreekt in de screenreaders voor Android is een optie om snel van taal te wisselen. Open je een Engelstalige web pagina terwijl de telefoon in et Nederlands staat, dan moet je *of* proberen het steenkolenengels van je TTS te verstaan, of wisselen naar een Engelse stem, maar daarvoor moet je meestal de app eerst verlaten.

AutoTTS probeert dit probleem op te lossen door on-the-fly te kijken naar de taal van een tekst en daar dan een van tevoren gekozen stem voor in te schakelen. Voor betere performance wordt aangeraden voor iedere te gebruiken taal een andere engine te kiezen, mmaar 2 stemmen binnen dezelfde Engine zijn ook toegestaan.

Installatie

Download de app in de playstore via deze link. Hierdoor is er een nieuwe synthesizer toegevoegd, autoTTS genaamd. Deze kun je activeren via instellingen->taal en invoer, of door in het global context menu van talkback steminstellingen aanpassen te selecteren. Selecteer hier de AutoTTS synthesizer.

Nadat deze is geselecteerd kun je bij de instellingen van deze stem selecteren welk soort tekstherkenning je wilt. geen, tweetalig, of volledieg automatisch. De tweetalige optie is volgens mij vooral bedoeld voor mensen die talen in 2 lettersoorten, zoals Grieks en Latin gebruiken. De volautomatische versie probeert van iedere zin te achterhalen in welke taal deze is gesproken. Verder stel je een taal in die gekozen moet worden als atouTTS het niet weet. In een derde scherm kies je tenslotte per taal welke stem gebruikt moet worden. Hierna is het een kwestie van hopen dat het goed komt.

Ervaring

Korte regels, zoals de namen van apps op het startscherm, vind de app wel lastg. Hij pakt in mijn geval dan vaak Engels, terwijl Nederlands zou moeten, maar bij nieuws artikelen heeft de ap het doorgaans goed en wisselt hij goed naar de andere taal/stem. Voorlopig mag de app op mijn telefoon blijven staan. D

Nederlandse stem in Google TTS lijkt nu definitief.

Begin maart schreef ik een artikel over een nieuwe Nederlandse stem die door Google uitgeprobeerd en die je, als je geluk had, te pakken kon krijgen. Deze stem lijkt sinds de laatste update van Google TTS van 22 mmei definitief geïntroduceerd.

Hoe te activeren?

Nadat google tts is bijgewerkt tot de versie van 22 mei, ga je naar instellingen -> taal en invoer -> opties voor tekst naar spraak uitvoer. Als Google TTS Engine nog niet als voorkeurs engine is ingesteld, selecteer je deze. Vervolgens activeer je engine instellingen en zul je als één van de eerste opties "taal" gevolgd door de huidige default tegenkomen. Als je deze activeert, komt de lijst met beschikbare talen, waar ook Nederlands bij zit. Zodra je deze optie hebt geactiveerd, zal de uitvoer veranderen in de online Nederlandse stem waar ik het begin maart al over had. Heb je een wifi verbinding actief, dan zullen meteen de stemgegevens worden gedownload, zodat je de stem ook kunt gebruiken als de 3g/wifi verbinding weg valt. De kwaliteit van deze gedownloade stem is echter iets minder dan die van de online stem.

Kwaliteit

Ik vind de onlie stem echt heel goed. Natuurlijke stem, veel Engelse woorden, goede intonatie, kortom een prima stem. De offline versie levert vooral aan natuurlijkheid in. De klanken zijn ook hier nog steeds goed, maar de stem is robot-achtig. Het grootste probleem van de offline versie is het voorlezen van koppen en links. Dan komt er een soort onderaards gegrom uit de stem, waarvan ik niet snap wat dat r doet. De online versie heeft dit probleem niet.

Zou ik deze gaan gebruiken?

Ik denk dat ik de Nederlandse versie van Google TTS goed genoeg zou vinden voor dagelijks gebruik, zeker de online versie. Maar ook de huidige acapela stemmen bevallen me prima, ik hoop alleen dat acapela iets aan zijn woordenschat doet. Als de Nederlandse stemdata van Google TTS op nieuwe telefoons zou kunnen worden meegeleverd, zou dat perfect zijn voor de beginnende Nederlandse blinde Android gebruiker.

Nu ook Nederlandse stem verborgen in Google TTS.

De standaard door Google meegeleverde spraak (google tts) ondersteunde tot nu toe geen Nederlands, vandaar de noodzaak voor stemmen als espeak en acapela.

Sinds dit weekend is er een nieuwe versie van Google tts (versie 3), die naast een serie HQ stemmen voor de ondersteunde talen, nu ook een verborgen Nederlandse stem heeft. Deze stem wordt niet gedownload, maar haalt zijn spraak van het internet (leuk voor de privacy-geïnteresseerden). Je hebt dus minstens een werkende 3G verbinding nodig als je onderstaande gaat proberen. Talkback werkt er verrassend goed mee, je moet alleen niet even je telefoon in vliegtuig modus zetten terwijl je hem gebruikt ;-),.

Ik kreeg het als volgt aan de praat:

1. check of google tts recent is geupdate, anders heeft het volgens mij geen zin.
2. Verander je spraak engine naar Google TTS.
   Je zult nu een dame krijgen met een zwaar Engels accent, deze bedoel ik niet ;-).
3. Verander de telefoontaal naar b.v. Engels.
   De jonge dame zal nu acceptabel Engels spreken, al blijven bij mij de back en home knop nog hun Nederlandse naam houden tot na een reboot.
4. Zet je telefoon weer op Nederlands en wacht af wat er gebeurt.
   Als alles zich gedraagt zoals bij mij, dan krijg je nu een nieuwe Nederlandse stem te horen, die wat mij betreft erg goed leest. Af en toe wat stacato, maar ze kent erg veel woorden, in elk geval van het soort die ik in mijn dagelijks leven tegenkom.

Zodra de internet verbinding weg alt, wordt de stem ook stil. Start je dan de telefoon opnieuw op, dan krijg je de Amerikaanse stem met sterk accent weer terug. Het kan dus geen kwaad om voor je het probeert, te weten hoe je de telefoon zonder stem-ondersteuning uitschakelt.