woensdag 22 oktober 2014

Nieuwe ontgrendelscherm heeft nog een uitdaging met talkback

Android 5.0 (Lollipop) heeft een nieuw ontgrendelscherm gekregen. Naast de widgets die er vanaf versie 4.2 op konden komen, kunnen er nu ook meldingen zoals binnengekomen whats app berichten, sms of andere statusberichten op verschijnen. Als de app het toestaat, moet er op het vergrendelscherm ook direct iets met zo'n bericht gedaan kunnen worden, b.v. het beantwoorden van een SMS. Ik heb geprobeerd dit scherm met talkback te doorgronden en dat was moelijker dan ik dacht.

Bediening zonder talkback


Voor zover ik het heb begrepen, bestaat het ontgrendelscherm uit een serie half op elkaar liggende kaarten met meldingen van apps. Zo'n kaart kan via veegbewegingen tevoorschijn worden gehaald om er iets mee te doen, of weggeschoven om hem te negeren. Tik je op zo'n kaart, dan verschijnt er een melding in beeld dat nogmaals tikken de onderliggende app zal openen. Voor mijn ziende dochter vrij duidelijk en goed te bedienen.

Nu met talkback


Het ontgrendelscherm lijkt niet erg geschikt voor de swipe-bewegingen an talkback, het beste reseltaat krijg je door het scherm met een vinger te verkennen. Zodra je een melding hebt gevonden waar je iets mee wilt, zijn er volgens mij de volgende veegbewegingen die op de melding moeten worden uitgevoerd:
  • veeg met twee vingers naar links of rechts (verwijder de melding van het scherm
  • veeg met twee vingers naar beneden (toon een menu bij deze kaart/melding)
Als je eenmaal op een melding dubbeltikt, verschijnt soms wel de tekst in beeld dat je nog een keer moet tikken om de achterliggende app te openen, maar tot nu toe is me dat niet met alleen maar tikken gelukt. Er wordt geen text uitgesproken als het menu met extra acties wordt geopend, dit moet je dus gewoon weten. Verken het scherm met één vinger naar boven totdat je acties tegenkomt die bij de kaart horen die je zojuist hebt geopend. Als ik dit bij een twitter bericht in Plume doe, verschijnt er een knop 'reageren', doe ik dit bij een gemiste oproep, dan krijg ik o,.a. 'terugbellen'. Het concept is best aardig, maar ik krijg het met talkback niet betrouwbaar. b.v. als een melding mij niet interresseert, krijg ik hem moeiteloos weggeveegd, ook al verdwijnt wel eens de verkeerde melding. Oproepen van het menu bij een melding gaat ook zonder al te veel problemen, maar daarna wordt het erger. Zodre het eerste menu op het scherm staat, krijg ik het niet meer weg, of vervangen door een andere kaart. De ene keer opent het 'snelle instellingen' menu, de volgende keer ontgrendelt de telefoon gewoon zonder dat ik zelfs maar in de buurt van de ontgrendel knop was.

Voorlopige conclusie


Het ontgrendelscherm is goed leesbaar met talkback, maar acties ondernemen op de getoonde meldingen is nog geen onverdeeld succes. Hopelijk wordt dit gedeelte door Google nog doorontwikkeld.

maandag 20 oktober 2014

Een allereerste blik op Android 5.0 en talkback

Android 5.0


Sinds afgelopen vrijdag is een preview versie van Android 5.0 (Lollipop) beschikbaar, waarvan velen denken dat deze versie dezelfde zal zijn als degene die over een paar weken beschikbaar komt voor de nexus 4,5,6,7,7-2013 en 9. Tijd om te kijken hoe goed hij werkt met talkback en of er verbeteringen te vinden zijn ten opzichte van de KitKat versie.

Installatie


De uiteindelijke versie zal beschikbaar komen via een automatische update, maar de preview versie moet op een computer worden gedownload en van daar gekopieerd naar één van de ondersteunde toestellen. Op dit moment zijn dat alleen de Nexus 5 en Nexus 7. De procedure ga ik hier niet beschrijven, omdat velen dat al voor mij hebben gedaan. Mocht je het zelf gaan proberen, bedenk dan dat de hele telefoon wordt gewist, dus *of* je moet zeker weten dat je niets unieks op je telefoon hebt staan, *of* je moet een goede backup maken voor je de installatie probeert uit te voeren. Als je deze preview installeert, zal de latere update naar Android 5.0 niet automatisch gaan en moet je ook die op dezelfde manier installeren.

setup


Omdat Android 5.0 preview opstart met een speciaal preview license scherm, werkte 2-vinger activatie van talkback niet. Mijn zoon, die me door dit scherm hielp, dook meteen de instellingen in, dus ik heb niet kunnen testen of het daarna wel gewerkt zou hebben. Zodra de gegevens voor mijn google account waren ingegeven, sprong talkback onmiddellijk aan, zodat ik de rest van de installatie zelf af kon maken. Er is hier niet veel veranderd ten opzichte van 4.4. Android begon direct de laatste apps te downloaden die eerder op deze telefoon stonden. Dit ging niet in één keer goed. De playstore crashte een paar keer, zodat de telefoon opnieuw gestart moest worden om te zorgen dat alles correct werd bijgewerkt.

gebaren


Voor zover ik kan zien is er aan het gebruik van talkback niets veranderd. De gebaren zijn nog dezelfde als in 4.3 en 4.4. Ook de context menus zijn er nog. Kortom hier ben ik snel klaar.

Verbeteringen ten opzichte van 4.4


toetsenbord


4.3 en 4.4 hadden een irritante bug in het toetsenbord, waardoor niet alle letters die je intypte werden uitgesproken. Of dit aan het toetsenbord lag, of dieper in Android zat weet ik niet, maar het vreemde was dat toetsenborden van andere leveranciers hetzelfde probleem hadden. In 5.0 is dit opgelost. Alle letters worden keurig uitgesproken. Ook wanneer je een letter voor de tweede keer intypt, wordt hij voorgelezen, iets dat Android 4.1 en 4.2 niet deden. Ik vond dat wel iets hebben, maar kan me voorstellen dat niet iedereen er blij mee was.
Trema's en andere niet-standaard tekens kunnen nu ook met talkback worden gemaakt. Voor sommige talen kon dit al, maar mij lukte het niet met Nederlands. Door je vinger een tijdje op b.v. de 'e' te laten staan, krijg je talkback zover dat hij 'vreemde tekens zijn beschikbaar' zegt. Als je dan met je vinger naar boven gaat, kom je in een vlak waar je het te gebruiken teken kunt selecteren. Kom je met je vinger buiten dat vak, dan wordt de vreemde-teken modus verlaten en typ je weer gewoon een 'e'.

Web Views


Veel apps gebruiken zogenaamde Web Views om informatie te tonen, die ze zojuist van het internet hebben gehaald. Tot Android 4.4 waren deze web views op z'n best matig toegankelijk, waardoor apps die deze views gebruikten eigenlijk zelden echt bruikbaar waren. Sinds Chrome 35 wordt talkback ondersteund. De nieuwe web views in Android 5.0 zijn gebaseerd op Chrom 37, en blijken een stuk beter met talkback samen te werken dan de web views uit eerdere Android versies. Dit is onder andrere te zien aan de resultaten die je op het standaard zoekscherm van Android krijgt. Deze zijn nu goed leesbaar en goed aan te clicken, twee dingen die eerder een kwestie van 'we zien wel waar het schip strandt' waren. Ook het opnieuw activeren van een programma als Plume, waar ik eerder hulp bij nodig had, of dom geluk, ging nu probleemloos. Artikelen in de nu.nl app zijn een stuk leesbaarder geworden, kortom deze verbetering is één van de belangrijkste in Android L als het om gebruik met talkback gaat.

Veranderingen


Ontgrendelscherm


Wat er precies op het ontgrendelscherm mogelijk is, weet ik nog niet, maar als je ergens tikt, hoor je de wifi- bluetooth- en mobiele netwerk statussen. Verder blijven de laatste notificaties die je hebt ontvangen leesbaar, iets wat volgens mij tot nu toe niet het geval was. De functie om met een schuif-beweging te ontgrendelen is vervangen door een knop waarop je moet dubbeltikken. Naast deze knop zijn er ook knoppen om direct naar de telefoon app en de camera te gaan. Het dubbeltikken van deze knoppen wilde niet altijd even goed lukken. Vaak moest ik de knop selecteren en dan ergens midden op het scherm tikken om zeker te weten dat er echt ontgrendeld zou worden. Over dit onderdeel zal nog wel meer geschreven gaan worden denk ik.

power knop


Hier kun je ineens de telefoon alleen nog maar mee uitschakelen. In het verleden kwam er een heel menu als je deze knop indrukte, waaronder vliegtuig mode, belgeluid uit en dergelijke, maar deze zijn nu verdwenen.

Meldingen paneel


Het meldingenpaneel geeft nu alleen nog meldingen. Knoppen als 'alle meldingen wissen' en 'snelle instellingen' zijn hieruit verdwenen. Om vanuit het meldingenpaneel in het snelle instellingen menu te komen, moet je terwijl het meldingenpaneel geopend is, dubbeltikken op de statusbalk. Vanuit de launcher dubbeltikken op de statusbalk werkt helaas niet. In het snelle instellingenmenu kunnen niet alle opties via swipe bewegingen worden bereikt. Je moet soms gewoon weten waar een optie staat om zeker te weten dat je hem succesvol kunt activeren. Vliegtuigmodus is hier snel in- en uit te schakelen evenals wifi en bluetooth. Met drie vingers naar beneden vegen vanaf de statusbalk lijkt nu wel betrouwbaar het snelle instellingenmenu te openen. Hier had ik in het verleden vaak problemen mee.

Wat werkt minder goed?


Omdat dit nog een preview versie is, en fouten dus nog opgelost zouden kunnen worden, loop ik ze hier even kort langs.
  • Instellen wekker vrijwel onmogelijk, door vreemd gedrag van talkback bij de cirkel schuifregelaars.
  • Instellen van de tijd voor een agenda afspraak is om dezelfde reden nogal lastig.
  • Uitschakelen van de wekker gaat een stuk lastiger dan voorheen. Het lijkt alsof je met twee vingers moet schuiven, maar helemaal zeker ben ik daar nog niet van.
  • De knoppen op de onderste rij werken niet altijd goed, met name de 'terug' knop heeft een ander idee over zijn functie dan ik.
  • De app lijst doet er best lang over om tevoorschijn te komen. In 4.4 stond hij er meteen, nu duurt het soms twee seconden.

Aanvullingen welkom


Ik zal nog veel vergeten zijn. Ik heb nog nauwelijks gekeken naar nieuwe Android functies als priority notifications, de veranderde telefoon app en extra instellingen. Laat het gerust weten als je iets hebt toe te voegen.

maandag 6 oktober 2014

MBraille voor Android is nu uit!

Terwijl iedereen zich afvroeg wanneer KNFB reader voor Android zou verschijnen, of hoe toegankelijk web views in Android L zullen zijn, zag ik vrijdag ineens de aankondiging van MBraile voor Android voorbij komen.MBraille is een app die het mogelijk maakt om braille te schrijven op het aanraakscherm van de telefoon. Iemand die goed met een brailleschrijfmachine overweg kan, zou ook snel moeten kunnen schrijven met mbraille.

Talkback moet uit


Om mbraille te kunnen gebruiken, moet talkback tijdelijk onderbroken worden. De procedure hiervoor wordt in de mbraille help beschreven. Na enig oefenen, is het een eenvoudige handeling die nauwelijks vertraging oplevert. MBraille neemt daarna zelf de spraak voor zijn rekening en ondersteunt hierbij de standaard swipe bewegingen die talkback ook snapt, zodat je er geen last van hebt dat talkback uit staat.

Geen systeem toetsenbord


MBraille is een app waarin je tekst schrijft, die je vervolgens via commando's die beginnen met een punt naar buiten bregnt, b.v. naar je email, sms, twitter of, en dat is erg handig, naar het klembord van de telefoon. MBraille is dus geen systeem toetsenbord. Volgens de maker maakt een tekortkoming in de Android API's dit onmogelijk.

Braille schrijven


Het programma ondersteunt twee toetsenbord layouts: Grid modus en Table modus. In grid modus houd je de telefoon vast met het scherm van je af en de handen links en rechts van het toestel, zodat drie vingers van iedere hand boven elkaar het scherm raken. De linker hand raakt dan punten één, twee en drie, de rechter vier, vijf en zes. Op het moment dat het toetsenbord is gestart, kun je eerst met je vingers langs de punten lopen om te zien of je weet waar ze staan.
In Table modus ligt de telefoon of tablet voor je op tafel en zet je je van iedere hand 3 vingers naast alkaar neer, zodat het lijkt alsof je op een braille schrijfmachine aan het werk bent. Ook hier kun je eerst het scherm verkennen om te zien of je de juiste posities te pakken hebt.
Als je denkt dat je vingers goed staan, type je lw (123), gevolgd door w(2456). Hierna kun je gaan schrijven, waarbij de spatie wordt vervangen door een korte swipe rechts, en backspace door swipe-links. Er zijn nog véél meer swipe bewegingen, waarmee de text bewerkt kan worden, gekeken kan worden hoe lang je tekst nu is en nog veel meer.

De app is hier te downloaden. Hieronder de beschrijving uit de play store. MBraille brings Braille input to the modern world. MBraille is the most versatile Braille keyboard app for your iOS and Android devices. With the freely available functionality you can send text messages to your contacts, directly from the Braille keyboard and share your messages in social media. With the full version you can also use braille to * send email * call your friends with .dial * fire away google searchs queries * open web addresses with .web * write documents in MBraille, store them locally or in your Dropbox for easy access. * the text typed is automatically put to clipboard when you switch apps. all directly from the MBraille keyboard. An experienced blind MBraille user can easily surpass the sighted typists using the built in virtual keyboard. MBraille 1.0 supports contracted and uncontracted English braille and includes spelling correction with simple gestures. Things to know: User interface translations to other languages is in progress. *contracted Braille is supported for English, Danish and Turkish. Uncontracted Braille is supported for English, Arabic, Croatian, Bulgarian, Danish, Farsi, Finnish, French, German, Hungarian, Italian, Norwegian, Polish, Portuguese, Romanian, Slovakian, Spanish, Swedish and Turkish.

Talkback 3.5.2 beschikbaar voor iedereen.

De talkback béta waar ik hier over schreef, is zonder al te veel tromgeroffel voor iedereen beschikbaar gekomen. Iedereen die talkback automatisch laat bijwerken zal hem dus onderhand wel hebben.