Een allereerste blik op Android 5.0 en talkback

Android 5.0

Sinds afgelopen vrijdag is een preview versie van Android 5.0 (Lollipop) beschikbaar, waarvan velen denken dat deze versie dezelfde zal zijn als degene die over een paar weken beschikbaar komt voor de nexus 4,5,6,7,7-2013 en 9. Tijd om te kijken hoe goed hij werkt met talkback en of er verbeteringen te vinden zijn ten opzichte van de KitKat versie.

Installatie

De uiteindelijke versie zal beschikbaar komen via een automatische update, maar de preview versie moet op een computer worden gedownload en van daar gekopieerd naar één van de ondersteunde toestellen. Op dit moment zijn dat alleen de Nexus 5 en Nexus 7. De procedure ga ik hier niet beschrijven, omdat velen dat al voor mij hebben gedaan. Mocht je het zelf gaan proberen, bedenk dan dat de hele telefoon wordt gewist, dus *of* je moet zeker weten dat je niets unieks op je telefoon hebt staan, *of* je moet een goede backup maken voor je de installatie probeert uit te voeren. Als je deze preview installeert, zal de latere update naar Android 5.0 niet automatisch gaan en moet je ook die op dezelfde manier installeren.

setup

Omdat Android 5.0 preview opstart met een speciaal preview license scherm, werkte 2-vinger activatie van talkback niet. Mijn zoon, die me door dit scherm hielp, dook meteen de instellingen in, dus ik heb niet kunnen testen of het daarna wel gewerkt zou hebben. Zodra de gegevens voor mijn google account waren ingegeven, sprong talkback onmiddellijk aan, zodat ik de rest van de installatie zelf af kon maken. Er is hier niet veel veranderd ten opzichte van 4.4. Android begon direct de laatste apps te downloaden die eerder op deze telefoon stonden. Dit ging niet in één keer goed. De playstore crashte een paar keer, zodat de telefoon opnieuw gestart moest worden om te zorgen dat alles correct werd bijgewerkt.

gebaren

Voor zover ik kan zien is er aan het gebruik van talkback niets veranderd. De gebaren zijn nog dezelfde als in 4.3 en 4.4. Ook de context menus zijn er nog. Kortom hier ben ik snel klaar.

Verbeteringen ten opzichte van 4.4

toetsenbord

4.3 en 4.4 hadden een irritante bug in het toetsenbord, waardoor niet alle letters die je intypte werden uitgesproken. Of dit aan het toetsenbord lag, of dieper in Android zat weet ik niet, maar het vreemde was dat toetsenborden van andere leveranciers hetzelfde probleem hadden. In 5.0 is dit opgelost. Alle letters worden keurig uitgesproken. Ook wanneer je een letter voor de tweede keer intypt, wordt hij voorgelezen, iets dat Android 4.1 en 4.2 niet deden. Ik vond dat wel iets hebben, maar kan me voorstellen dat niet iedereen er blij mee was.
Trema's en andere niet-standaard tekens kunnen nu ook met talkback worden gemaakt. Voor sommige talen kon dit al, maar mij lukte het niet met Nederlands. Door je vinger een tijdje op b.v. de 'e' te laten staan, krijg je talkback zover dat hij 'vreemde tekens zijn beschikbaar' zegt. Als je dan met je vinger naar boven gaat, kom je in een vlak waar je het te gebruiken teken kunt selecteren. Kom je met je vinger buiten dat vak, dan wordt de vreemde-teken modus verlaten en typ je weer gewoon een 'e'.

Web Views

Veel apps gebruiken zogenaamde Web Views om informatie te tonen, die ze zojuist van het internet hebben gehaald. Tot Android 4.4 waren deze web views op z'n best matig toegankelijk, waardoor apps die deze views gebruikten eigenlijk zelden echt bruikbaar waren. Sinds Chrome 35 wordt talkback ondersteund. De nieuwe web views in Android 5.0 zijn gebaseerd op Chrom 37, en blijken een stuk beter met talkback samen te werken dan de web views uit eerdere Android versies. Dit is onder andrere te zien aan de resultaten die je op het standaard zoekscherm van Android krijgt. Deze zijn nu goed leesbaar en goed aan te clicken, twee dingen die eerder een kwestie van 'we zien wel waar het schip strandt' waren. Ook het opnieuw activeren van een programma als Plume, waar ik eerder hulp bij nodig had, of dom geluk, ging nu probleemloos. Artikelen in de nu.nl app zijn een stuk leesbaarder geworden, kortom deze verbetering is één van de belangrijkste in Android L als het om gebruik met talkback gaat.

Veranderingen

Ontgrendelscherm

Wat er precies op het ontgrendelscherm mogelijk is, weet ik nog niet, maar als je ergens tikt, hoor je de wifi- bluetooth- en mobiele netwerk statussen. Verder blijven de laatste notificaties die je hebt ontvangen leesbaar, iets wat volgens mij tot nu toe niet het geval was. De functie om met een schuif-beweging te ontgrendelen is vervangen door een knop waarop je moet dubbeltikken. Naast deze knop zijn er ook knoppen om direct naar de telefoon app en de camera te gaan. Het dubbeltikken van deze knoppen wilde niet altijd even goed lukken. Vaak moest ik de knop selecteren en dan ergens midden op het scherm tikken om zeker te weten dat er echt ontgrendeld zou worden. Over dit onderdeel zal nog wel meer geschreven gaan worden denk ik.

power knop

Hier kun je ineens de telefoon alleen nog maar mee uitschakelen. In het verleden kwam er een heel menu als je deze knop indrukte, waaronder vliegtuig mode, belgeluid uit en dergelijke, maar deze zijn nu verdwenen.

Meldingen paneel

Het meldingenpaneel geeft nu alleen nog meldingen. Knoppen als 'alle meldingen wissen' en 'snelle instellingen' zijn hieruit verdwenen. Om vanuit het meldingenpaneel in het snelle instellingen menu te komen, moet je terwijl het meldingenpaneel geopend is, dubbeltikken op de statusbalk. Vanuit de launcher dubbeltikken op de statusbalk werkt helaas niet. In het snelle instellingenmenu kunnen niet alle opties via swipe bewegingen worden bereikt. Je moet soms gewoon weten waar een optie staat om zeker te weten dat je hem succesvol kunt activeren. Vliegtuigmodus is hier snel in- en uit te schakelen evenals wifi en bluetooth. Met drie vingers naar beneden vegen vanaf de statusbalk lijkt nu wel betrouwbaar het snelle instellingenmenu te openen. Hier had ik in het verleden vaak problemen mee.

Wat werkt minder goed?

Omdat dit nog een preview versie is, en fouten dus nog opgelost zouden kunnen worden, loop ik ze hier even kort langs.

• Instellen wekker vrijwel onmogelijk, door vreemd gedrag van talkback bij de cirkel schuifregelaars.
• Instellen van de tijd voor een agenda afspraak is om dezelfde reden nogal lastig.
• Uitschakelen van de wekker gaat een stuk lastiger dan voorheen. Het lijkt alsof je met twee vingers moet schuiven, maar helemaal zeker ben ik daar nog niet van.
• De knoppen op de onderste rij werken niet altijd goed, met name de 'terug' knop heeft een ander idee over zijn functie dan ik.
• De app lijst doet er best lang over om tevoorschijn te komen. In 4.4 stond hij er meteen, nu duurt het soms twee seconden.

Aanvullingen welkom

Ik zal nog veel vergeten zijn. Ik heb nog nauwelijks gekeken naar nieuwe Android functies als priority notifications, de veranderde telefoon app en extra instellingen. Laat het gerust weten als je iets hebt toe te voegen.